Papegaai in Jeruzalem
Er woont een papagaai op de hoek van de straat (mijn buurtschap heet Jeruzalem). Een grote tamme Ara, geel-blauw. Een aantal maanden geleden kregen we een keurig briefje: ‘We hebben een jonge tamme papagaai, woont in een grote kooi. Maar we laten hem regelmatig vrij rondvliegen. We blijven er altijd bij, en hij doet niks. Aub niet voederen, en als hij op je schouder komt zitten en dat wil je niet, schudt hem dan gewoon van je af’. Duidelijk. Leuk om te zien daar even verderop hoe hij naar de lantaarnpaal vliegt. En inderdaad kwam hij een keer op de hoek van de straat bij dat buurhuis op m’n schouder zitten. Maar….
Nietsvermoedend was ik de hortensia’s aan het snoeien, toen met een noodvaart, geheel uit het niets, de papagaai met een rotgang recht op mij afvloog. Ik stond midden tussen de struiken, zeker 6 m. vanaf de heg van 2 m. hoog. Ik schrok en voelde mij bedreigd, onveilig in mijn eigen tuin. Hij landde uiteindelijk op de pergola 10 m. verderop in m’n tuin, keek een tijdje naar mij. Vloog weg via een duikvlucht over mijn hoofd. Opgelucht, klaar. Maar na een kwartiertje opnieuw, dezelfde manoeuvre. Weer schrok ik me akelig – van kop tot staart hebben we het wel over een gevaarte van 80 cm.-; maar mijn reactie was sneller: duiken en bevriezen.
Echter, toen hij wegvloog met zijn machtige vleugelslag, herinnerde ik me met veel sentiment de prachtige werkreizen in de jungle van Honduras, waar deze vogels hun natuurlijke habitat hebben. Ze vormen paartjes voor het leven, je ziet ze dan ook altijd met z’n tweeën vliegen.
Natuurlijk dat onze buurt-ara onrustig wordt van de zonneschijn en het lentegevoel. Hij hoort niet in een kooi, maar met z’n tweeën in de vrije tropische natuur.
Bedreiging van mijn veilige bestaan
Ik werd dus bedreigd rechtstreeks in het gebied dat ik als mijn comfort-zone beschouwde. Niet leuk. En heel erg vergelijkbaar met wat ik vaak hoor formuleren als ‘ de crisis na de crisis’, heb je alles al gehad en dan…
In mijn werk als transitie-coach heb ik te maken met mensen die vanuit een crisis komen. Die een dreun hebben gehad door het leven. Ze zoeken dan nieuwe mentale kracht om op te krabbelen en meer weerbaar te worden om het leven weer aan te kunnen. In dat proces komt echter vaak de realisatie dat je niet teruggaat naar hoe het was, dat niets meer wordt zoals vroeger. En er hoeft maar dát te gebeuren of je valt weer om.
Als je nog niet geheel hersteld bent voelt dat als teveel, ‘ niet ook dit nog, ik kan niet meer, houdt het nooit op…’, een crisis na een crisis. Herken je dat? Dat je weet waar je vandaan komt maar niet waar je naar toe gaat? Je veiligheid en comfortzone zijn behoorlijk aangetast. Maar er is nog geen nieuw evenwicht. Dat kan je erg onzeker maken. En als er dan nog iets anders bij komt….
Primaire reacties op acute dreiging
Bij een acute bedreiging zijn er in de kern drie soorten reacties: froze – flight – fight. In goed Nederlands: bevriezen, vluchten, vechten. Het is voor je zelf-kennis goed om te weten wat voor natuurlijke, primaire reactie je hebt. Er is niet een goed of fout. Die van mij was dus: bevriezen. Dat herken ik ook uit een security-training die ik een paar jaar geleden gevolgd heb om me voor bepaalde buitenlandse missies voor te bereiden op potentiële situaties van gewapende overval, kidnapping, beroving, carjacking, etc. Ook in die oefening bevroor ik, en maakte geen gebruik van de ruimte die er wel degelijk was. Daar heb ik veel van geleerd. Hoe je je eigen mindset kunt instellen om de aanwezige kansen snel te inventariseren. En er adequaat gebruik van te maken.
Uitbreiden van opties
Je eigen primaire reactie kennen dus, maar ook jezelf trainen om die te doorbreken waar nodig. Om dat te doen wat de situatie vraagt. Dat je alternatieven paraat hebt.
Daar is coaching uitermate geschikt voor. Om in een veilige omgeving alternatief gedrag uit te proberen. Om niet in de paniek te schieten. Of helemaal niets te doen. Of als een gek om je heen te slaan. Er zijn andere manieren waar je wél verder mee komt. Gedrag kun je leren. Gewoontes kun je veranderen. Primaire reacties kun je leren managen.
Je perceptie verandert
En als je dan voor de zoveelste keer aan het opkrabbelen bent, realiseer je je opeens dat het deze keer minder als een crisis aanvoelt maar meer als een tegenslag. Je perceptie verandert mee met je gedrag. Het leven wordt een stukje lichter voor je. En je vervolgt je eigen weg meer energiek…
Wil je hier iets mee? Wil je je eigen primaire reacties leren kennen en alternatieven onderzoeken? Ik heb een grote beschutte tuin waar veel uitgeprobeerd kan worden … privacy gewaarborgd, bomen praten niet.
Mijn Praktijk voor Mentale Vitaliteit bij transities heeft nog een paar plekken om direct zonder wachtlijst in te stappen. Voor afstemming of je aan het goede adres bent, mail me even voor een vrijblijvende belafspraak.