Wat is dat nou? Bij het opendoen van de achterdeur ligt vlak voor mijn voeten op de mat een hoop takjes, plastic, mos, nog meer plastic…Ik kijk omhoog waar het vandaan komt. Ach, een uit elkaar gezakt nestje die van de regenpijp is afgegleden. De resten hangen een verdieping lager. Wat jammer van de moeite…
Wat jammer van de moeite, maar ook wat stom om op zo’n onlogische plek te gaan bouwen. Plastic op plastic glijdt natuurlijk, dat weet je van te voren, toch? Gedoemd te mislukken. Denk ik geheel antropomorf – het toeschrijven van menselijke eigenschappen aan dieren.
Dus wij de boel aanvegen. Maar een paar dagen later zie ik dat het merelechtpaar op dezelfde regenpijp, op dezelfde plek, een nieuw nest aan het bouwen is. Wat een veerkracht en doorzettingsvermogen denk je dan…maar ook dat is antropomorf. Zij volgen hun instinct van nesteldrang. Ze moeten en zúllen dat nestje maken. Hoe dan ook.
Wat is veerkracht bij mensen? Hoe ziet dat er uit?
Heftige tegenslag horen bij het leven. Veerkracht zorgt dat je er, wat er ook gebeurt, weer bovenop komt. Soms zelfs sterker of wijzer dan voorheen. Je kunt bij wijze van spreken drie keer vallen, zolang je maar vier keer weer opstaat.
Want veerkracht is het vermogen om te herstellen van stress en tegenslag. Als er iets naars of verdrietigs gebeurt, voel je je meestal knap beroerd. Dat is normaal. Sterker nog: het voelen en accepteren van je emoties is het begin van een veerkrachtige reactie. Na verloop van tijd veer je vanuit die stress of dat verdriet, beetje bij beetje, weer terug naar je gewone zelf. Of misschien zelfs naar je betere zelf.
Gun wel jezelf dan de tíjd om weer terug te veren. Dat maakt veerkracht ook iets anders dan altijd maar sterk zijn. Dan verander je niet. Juist het doorvoelen van de emoties en ze accepteren, is de voorwaarde voor groei.
Soms is er echter gewoon té veel , en stapelen problemen zich op waardoor je door de bomen het bos niet meer ziet. Veel mensen kiezen dan de strategie van vermijding van een probleem. Dat is echter niet effectief op de lange termijn. Een probleem kan zo steeds groter worden in je hoofd. Als je problemen onder ogen ziet en actief aanpakt, krimpen ze vaak in ernst en omvang.
Problemen niet vermijden
Problemen onder ogen zien is niet ieders talent. Veel mensen worstelen daarmee, vooral als je al een hang hebt naar somberheid. Toch helpt het om een begin te maken met íets. De belangrijkste tip voor meer veerkracht is:
ergens beginnen! Eerst het zo klein mogelijk maken. Dan het doen.
Met bijvoorbeeld een stappenplan dat er zo uitziet:
- Maak een lijst met alle grote en kleine problemen waar je mee zit. Maak een shortlist van de problemen die echt heel belangrijk voor je zijn. Kies slechts één van de problemen uit dat korte lijstje.
- Bedenk zoveel mogelijk oplossingen voor dit ene probleem, haalbaar of niet.
- Kies één van de oplossingen.
- Maak een zo concreet mogelijk plan van aanpak. Echt hel praktisch.
- Kom in actie en doe het.
- Evalueer hoe het is gegaan. Is het gelukt? Heb je nog niet je doel bereikt, is dan een andere oplossing mogelijk?
Nog even terug naar de merels.
Ook het tweede nestje in aanbouw lukt niet; halverwege moeten ze de boel de boel laten omdat ze ontdekken dat de lente ons uit huis trekt, en hun nest en ons terras niet lekker combineert voor rust en veiligheid voor hun aanstaande kroost. Hun derde nest in aanbouw hebben we nu ontdekt in de struiken, veilig verstopt voor eksters en katten …we gaan het zien hoe het afloopt.
Intrigerend.
Diezelfde avond zie ik toevallig een aflevering van Animal Einsteins op BBC Two.
Wat blijkt: dieren met een flexibele intelligentie hebben een grotere kans om te overleven. Dus niet zomaar ‘intelligentie’ maar flexibiliteit daaraan gekoppeld. Bijvoorbeeld de struikgaai, een meester in onthouden ‘hoeveel, waar en hoe lang geleden’ hij voedsel heeft verstopt. En al naar gelang de omstandigheden maakt hij gebruik van die kennis. Een getraind geheugen. Ik vind het fascinerend dat wat wij in de psychologie ‘veerkracht’ noemen, eigenlijk hetzelfde is. Driekeer vallen en vier keer opstaan doen dieren dus ook. Als het niet linksom gaat, dan rechtsom. En dieren die daarin flexibeler zijn, die het ook op een andere manier proberen, hebben meer kans op succes. Ook dieren geven die ‘weetjes’ aan elkaar door. Ook dieren zijn ‘leerbaar’.
En wij mensen? Wij geven kennis en ideeën door via schrift en afbeelding, maar ook net als de dieren door voorbeeldgedrag, door nadoen. Veerkracht is te leren. Dat geeft de burger moed. Het zijn in gezelschap van iemand(en) die je kunnen helpen is wel belangrijk. Jezelf niet isoleren dus. Durf om hulp te vragen. Vergeet daarbij niet dat mensen het vaak fijn vinden om te kunnen helpen. Vind je het lastig om hulp te vragen? Ook de kunst om te verwoorden wat jij nodig hebt kun je leren.
Bij coaching gaat het om inzichten én vaardigheden, want een inzicht dat je niet omzet in gedrag geeft nog geen verandering. Als je bijvoorbeeld na het kijken van –tig Youtube filpjes Animal Einsteins je afvraagt: en ik dan, waar is mijn eigen moed om weer verder te gaan, om weer op te veren? Hoe pak ik dat aan?
Maak dan via de mail een bel-afspraak om uit te vinden wat mijn Praktijk voor Mentale Vitaliteit voor jou zou kunnen betekenen.
Als voor jou het gebrek aan veerkracht zich voornamelijk op je werk afspeelt, lees dan eens ‘Vitaliteit in je werk’.